Kısırlık Sebebi ve Tedavisi
Kısırlık Sebebi ve Tedavisi
Kadındaki en önemli kısırlık sebepleri yumurtlama bozuklukları, endometriozis ve tüplerin hasarlı ya da tıkalı olmasıdır.
Kadında en çok görülen kısırlık sebebi yumurtlama bozukluklarıdır. Yumurtlama (yumurtanın yumurtalıklar dışına atılması) olmaksızın döllenme ve gebelik olmaz. Yumurtlama bozukluğu; yumurtlamanın hiç olmaması ya da düzensiz ve seyrek olması anlamına gelmektedir. Adetlerin seyrek ya da hiç görülmemesi çoğu zaman bir yumurtlama bozukluğunu göstermektedir.Fakat adetlerin tamamen düzenli olduğu durumlarda da yumurtlama bozukluklarına rastlanır.
Yumurtalıklardaki yumurta üretimini uyaran hormonların doğuştan eksikliğine bağlı şekilde beyin sapından salgılanamaması: Bu durumda kadında ergenlikten itibariyle hiç adet kanaması görülmemektedir.
Beyin sapından(hipofiz) süt hormonu prolaktinin normalinden fazla salgılanması: Bu durum genelde bu bölgedeki iyi huylu bir tümörün varlığına bağlı olmak ile birlikte bazen hiçbir sebep bulunamaz. İyi huylu tümörlerin cerrahi yollar ile çıkarılabilir. Neden bulunamadığı durumlarda çeşitli ilaç tedavileri ile prolaktin seviyeleri düşürülerek yumurtlamia normal hale gelebilir.
Polikistik over sendromu: Bu hastalığın tipik formunda genel şekilde adetler düzensiz ve seyrek olmaktadır (yılda 3 ya da 4 adet). Bazılarında ise adetler hiç görülmezken diğerlerinde tamamen normal şekilde olabilmektedir. Hastalar genelde şişmanlamaya yatkındırlar. Ciltte ve saçlarda yağlanma, sivilce vb. problemler sıkça görülmektedir. Yumurtalıklarda normalden fazla sayıda yumurta bulunmakta ve de bunlar erkeklik hormonu salgılayarak normal yumurta gelişimini engellemektedir.
Tüplerin kısmen ya da tamamen tıkalı olması sperm ve yumurtanın buluşmasını engelleyerek döllenme ve gebeliği olanaksız kılmaktadır. Tüplerdeki bu hasar geçirilmiş enfeksiyon, endometriozis ya da geçirilmiş bir ameliyat ardından kalan karın içi yapışıklıkları gibi birçok sebebe bağlı olabilir. Tüpler bir dış gebelik sonucunda hasara uğrayabilir. Gelişmiş ülkelerde cinsel yollardan bulaşmış olan enfeksiyonlar tüplerdeki hasarın en önemli nedeni olmaktadır. Ülkemizde çocukluk çağında alınan verem mikrobu da tüplerde geri dönülemez hasara ebep olur.
Endometriozis, rahim içini döşeyen dokunun (endometrium) rahim dışında gelişmesine denmektedir. Endometriozis en sık şekilde rahimi yerinde tutan bağlara yerleşir. Diğer sık görüldüğü bölgeler ise rahim yüzeyi, tüpler ve yumurtalıklardır. Endometriozis tıpkı rahim içini döşeyen doku vb. hormonlara duyarlı olup adet sırasında kanar. Karın içerisinde oluşan bu mikro kanamalar zaman zaman iltihap benzeri yangısal durum oluşturur ve yapışıklıklara neden olur. Endometriozis yumurtalıklarda yerleştiği zaman kist oluşumuna debep olur. Bu kistlere endometrioma ismi verilir.
Endometriozisin en önemli belirtileri de adet öncesi ve adet esnasında ağrı, ilişki esnasında ya da sonrasında ağrı, düzensiz şiddetli adetler ve kısırlıktır. Daha az görülen diğer belirtiler de yorgunluk, adet sırasında bağırsak hareketlerinin şiddetlenmesi. İshal, kabızlık gibi diğer sindirim sistemine ait belirtiler olmaktadır. Bunların yanı sıra endometriozis bazı kadınlarda hiçbir belirti vermez.
Endometriozisi olan kadınların yaklaşık % 50’sinin çocuk sahibi olabilmeleri için tedavi gerekmektedir. Yine kısırlık sebebi ile başvuran kadınların yaklaşık % 25’inde endometriozis saptanır.
Rahim ağzındaki yapısal, enfeksiyona ait ya da bu bölgedeki salgıya (mukus) ait bozukluklar kısırlık nedeni olabilir. Rahim ağzından salgılanan mukus spermlerin genital yoldan taşınmasını kolaylaştırmaktadır. Östrojen ve progesteron hormonları etkisi altında mukusun siklus esnasında miktarı ve niteliği değişir. Polip gibi iyi huylu tümörler ya da bu bölgeye uygulanmış olan cerrahi girişimler kısırlığa sebep olabilir.
Alerjik sebepler kısırlık nedeni olabilmek ile beraber teşhisleri ve tedavileri zordur. Alerjik sebep spermlerde ya da mukusta bulunabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder